Wat als het te laat is?

Is iemand in je omgeving slachtoffer geworden van online fraude?
Dat is enorm vervelend — en vaak emotioneel belastend.

Maar: je staat niet machteloos.

Er zijn stappen om schade te beperken én om te voorkomen dat het opnieuw gebeurt.

1. Schakel meteen hulp in

Snel reageren maakt het verschil. Hoe sneller je handelt, hoe groter de kans dat je verdere schade voorkomt.

Wie kan je contacteren?

• De bank: Blokkeer betaalkaarten via Cardstop (📞 078 170 170)

💡 Tip. Vergeet niet ook je online bankomgeving te blokkeren, niet alleen je kaart. Ook dat kan eenvoudig via Cardstop.

• Safeonweb: Meld verdachte berichten via verdacht@safeonweb.be

💡 Let op. Safeonweb onderzoekt verdachte links, maar biedt geen individuele hulp.

• De politie: Neem contact op met je lokaal politiekantoor of de cybercrime-afdeling
• Fraudehelpdesks: 
  • Meldpunt FOD Economie: meldpunt.belgie.be  
  • ECC: voor fraude in het buitenland
  • Consumentenombudsdienst: voor geschillen binnen België

📝 Een voorbeeld:

Je vader ziet plots een ongekende betaling op zijn bankrekening.

→ Bel meteen de bank en laat zijn kaart blokkeren. Vraag daarna wat de volgende stappen zijn.

2. Beperk de schade

Zelfs als het al misgelopen is, kan je verdere impact voorkomen.

Wat kan je doen?

• Blokkeer accounts en kaarten via Cardstop (📞 078 170 170)
• Verander wachtwoorden op álle belangrijke accounts

🧑‍🎓 Voor gevorderden: gebruik een  wachtwoordmanager om veilige (lees: complexe) wachtwoorden te maken.

• Vraag advies bij een fraudehelpdesk of jurist over eventuele vergoeding

3. Bied emotionele steun 

Fraude treft niet alleen je bankrekening — het tast ook je vertrouwen aan.

Slachtoffers voelen zich vaak beschaamd of naïef. Ze durven er soms niet over te praten.

Hoe help je?

• Stel gerust: Zeg bijvoorbeeld “Dit kan iedereen overkomen. Oplichters worden steeds slimmer. Het is niet jouw schuld.”
• Luister zonder oordeel
• Moedig hen aan om hulp te zoeken bij Slachtofferhulp van het CAW. Bel 0800 13 500 voor juridische, emotionele en praktische ondersteuning. 

📝 Een voorbeeld:

Een familielid durft niet toe te geven dat ze zijn opgelicht.

→ Toon begrip. “Het is goed dat je het vertelt. Nu kunnen we samen iets doen.”

4. Neem maatregelen om herhaling te voorkomen

Oplichters proberen soms opnieuw toe te slaan — vaak al meteen na het eerste misbruik.

Je kunt samen stappen zetten om beter beschermd te zijn.

Wat kan je doen?

• Controleer de instellingen van apparaten en accounts
• Stel nieuwe, veilige wachtwoorden in

🧑‍🎓 Voor gevorderden: Activeer tweestapsverificatie en stel veilige wachtwoorden in via een wachtwoordmanager.

• Maak duidelijke afspraken: Bespreek bijvoorbeeld dat ze verdachte berichten voortaan eerst aan jou laten zien.
• Let op voor recovery scams: Sommige oplichters doen zich voor als ‘helpers’ nadat je net opgelicht werd. Ze bellen of mailen zogezegd als bankmedewerker of politie, maar proberen je opnieuw geld of gegevens te ontfutselen

☝️  Goede afspraak:
“Als iemand spontaan hulp aanbiedt, wees dan extra voorzichtig. Ook als het om een officiële instantie lijkt te gaan. Bel de instantie altijd zelf nog eens op voor een dubbelcheck.”

• Kijk samen naar eerdere signalen: wat kunnen we de volgende keer sneller herkennen?

Checklist: Wat doe je als het te laat is?